INGQUNGQUTHELA YEZIZWE
UJohn Thengo Jabavu
Khawuqokele njengel’ enduna!
Khawuqokele nqeberh’ enkulu!
Kukhe kwakuhle wakuwela,
Oko wabuya nenkwenkwezi;
Bath’ abanye yekaEdwadi;
Zath’ izizwe zabelana—
Ath’ amaXhosa yekaNtsikana;
Bath’ abeSuthu yekaMshweshwe;
Ath’ amaZulu yekaTshaka;
Ath’ amaSwazi yekaSotshangana;
Ath’ amaNdebele yekaNobengula.
Phindela kwakhona njengel’ enduna!
Phindela kwakhona kwedini yaseMbo!!
Zophela ngokwaz’ iimfazwe zamakhaya,
Zoxel’ umbethe kwakuvel’ ilanga,
Zoxel’ amagqabi kwakuvel’ ubusika,
Thina maXhos’ ikhwele saligweba,
Salichitha salitshisela nezindlu;
Salingcwaba nothuthu lwalo.
Azi ngubani na l’ulivumbululayo?
Qabel’ amanzi njengel’ enduna!
Qabel’ iinduli zamanzi thole laseNtla!!
Khuph’ ilang’ emafini,
Yitsh’ iindlebe ziphez’ ukubethana,
Yitsh’ amathumb’ ayek’ ukuxuxuzela,
Yitsho kuse kwabajonge ngeentanyongo,
Thob’ izandla kwabalibele ngumkhanya,
Ngazwinye nquml’ ingxolo bawo,—
Nquml’ intetho kwabamilomo ingangeyengcungcu,
Yitsho zivuthuluk’ iingxabano zamakhaya,
Namhl’ uzubuye nenkwenkwezi kaJoji,
Zizokukwaz’ izizw’ ukuhlomlelana.
Ncincilili!!!
UMAFUKUZELA (UDR. J. L. DUBE)
“Lowo uwufumeneyo umphefumlo wakhe wolahlekwa nguwo, nalowo uwulahlileyo umphefumlo wakhe ngenxa yam uya kuwufumana” (Mateyu 10 : 39).
Phindela phesheya nto kaDube!
Phindela phesheya Mafukuzela!
Nkamel’ ethwal’ iinzingo zeAfrika;
Ithwal’ iingxakeko neembandezelo zayo,
Ikhe yathwal’ ezinye yaziphumeza,—
Yathwal’ ezinye, ezinye, kwanezinye;
Thole lenkunzi yaseMpumalanga,—
Bath’ ukuyibiza nguMafukuzela.
Phindela kwakhona nyath’ ematyhobozo!
Thole lesilo, thole lerhamncwa.
Nkunz’ ekhonyel’ iinkunz’ ezikude.
Phesha kwemilambo naphesha kweelwandle;
Nkunz’ eth’ ukukhonya yenz’ umpongampo
Ithath’ izisind’ iziphose ngasemva;
Ikhuph’ umnqambulo kwezinye iinkunzi,
Ibeth’ elundeni kwizaphuselana.
Ndathanda thole lohlanga ndathanda,—
Lagquba ngothuli lijonge ngaseNtla.
Labeth’ Ohlange kwaphuma neLanga,
Langqish’ eRhawutini kwavel’ iGolide,
Babukel’ ooGumede nabooRhadebe,—
Wafunz’ okaThema nokaMakgatho,
Yalal’ enkonxen’ iKolon’ endala,
Ishwatyaniswe nakukwaluphala.
Phindel’ edabini nto kaDube!
Ukuzalwa wedwa ngumluwanyama;
IAfrika ayizalang’ izalele phantsi;
Nempundan’ ekhoy’ ibulew’ intliziyo,—
Yaf’ ihamba yaxel’ umkholonjane.
Sibe kuy’ egqirheni lahlab’ ishwangusha,
Ichanti, nohili, nomgubo kaphezulu;
Sakunyuka nengalo lihla noNondyola.
Phindela phesheya mfo wakwaSenzangakhona!
Ndibev’ apha isimbonono;
Bathi, “Kwathi kwathi Afrika mayibuye,”
‘De ndabuz’ ukuthi: “Ningoobani na nina?”
Unanamhl’ andikeva mpendulo.
Bholish’ ikrikithi Langalibalele!
Le nt’ asinguwo mdlalo ngumtyabulo
Bholishani nzima nikhuph’ iBhritani!
Awu! Laqumb’ ithole lesilo sakwaZulu!
KwaSithole, kwaNtombela, kwaMalandela.
Namhla lifunzele kooDyubhoyise;
Kumadod’ antliziyo zingaziwayo,
Okhe walikhathaz’ uya kutshiswa ngemililo;
Kuya kuvuk’ iimini zikaTshaka;
Kuya kuvuk’ iziphendu nezivondoviya;
Kuya kuvuk’ ingxoviya lezulu.
Awu! Laqumb’ ithole lakwaJama!
Lalahl’ isonka lalahl’ iinwele,—
Lemka ngendlela lemka ngenkqayi;
Lalahl’ impilo kwanomphefumlo—
Ngenxa yesizwe sasebantwini,
Ngenxa yenkonzo yesizukulu.
Uya kuwufumana won’ umphefumlo,
Ziyabuya nezonka, iyabuya nempilo.